O LENZO( Jean François Laguionie)

Ano: 2011.

País: Francia.

Título Orixinal: Le tableau.

Idioma: Francés (subtítulos español).

Duración: 76 min.

Guión: Jean-François  Laguionie, Anik Leray.

Música: Pascal Le Pennec.

Fotografía: Animation.

Productora: BE-FILMS/Blue Spirit Animation/ uFilm

Género: Animación, Drama, Fantástico, Aventuras.

“Le Tableau”, “O Lenzo”, é o título do filme de Jean-François Laguionie (Francia, 1923). Trátase dunha longametraxe de animación que nos acerca as aventuras das persoaxes dunha pintura inacabada. O lienzo contén un mundo en miniatura con varios escenarios: un bosque, un castelo, un xardín… e gran variedade de persoaxes: algunhas delas acabadas, outras ás que lles falta apenas unhas leves pinceladas, e outros que son simples bocetos. Coma consecuencia créase un microuniverso social e político; os habitantes do castelo enorgullécense de estar totalmente pintados e desprecian o considerar os “case acabados” e os bocetos coma simples erros do pintor. Marxinados polos acabados, algúns inacabados decidirán saír do cuadro e buscar ao pintor, o seu creador.

Jean-François Languionie é o director desta orixinal e fermosa  obra. Con anterioridade dirixiu varios cortos coma “La demoiseille et le violoncelliste” e “la Traversée de l’Atlantique á la rame”; e longametraxes coma “Gwen et le livre de sable”. Sen embargo, non foi até 2011 con “Le tableau”, cando foi recoñecido o seu talento. Foi nominada os Premios César dese mismo ano, e proxectouse en varios festivais no 2012.

O filme fica cheo de simbolismo e reflexa un increíble amor pola pintura. Con ela emprendemos unha fantástica travesía cromática a un mundo de Oz inspirado nas pinturas de Matisse, Derain, Bonnard, Picasso… e o movemento artístico do “fovismo”, no que os trazos se tornan orixinais e fluídos e os sentimentos se espresan a través de provocativas cores.

Unha fábula que a simple vista semella non ser mais que a viaxe dun grupo de persoaxes, pero que pouco a pouco vai desvelando o verdadeiro cometido da historia. Neste orixinal mundo, no que se pode entrar e saír dos cuadros, vámonos atopando diversas pinturas, abandoadas polo pintor. Coñecemos entón distintos aspectos da súa vida e vánsenos plantexando distintas dúbidas de gran relevancia ó longo dos séculos: ¿porque estamos aquí?, ¿porque hai guerras?, ¿como surxen as diferencias sociais?, etc.

Trátase dun universo fascinante, unha gran metáfora que te enfronta a dilemas e unha verdadeira crítica as clases sociais. Todo isto contado cunha imaxinación desbordante que, sen dúbida, resulta imprescindible para calquer amante do cinema, a pintura e o arte de crear.

SEMPRE XONXA, de Chano Piñeiro

" Sabes que Sempre Xonxa está a ser a primeira longametraxe do cine galego. Sabes que o cine é unha industria, ademais de un arte, que non ten a mínima infraestrutura no noso país. Que, por tanto, non ten productores, é dicir, empresarios que aposten por nós, polo cine como arte, como cultura e como empresa.

   Nestas circunstancias, que eu considero de subdesenvolvimento e colonización, eu aposto pola imaxe na nosa cultura, porque creo nela, porque sei que temos, podemos e debemos dicir muitas cousas. Porque o cine en galicia está calado e nin sequera foi mudo. Sempre Xonxa, a parte de ser unha película, é unha empresa de 173 millóns de presuposto. Precisamos o teu apoio. Ti podes participar. Seguro. Xa.

     Infórmate.

     Hai participacións desde cincuenat mil pesetas."

( Publicado nun folleto para a campaña de financiamento da película. Vigo, 1988)

   
      Se tivera escrito onte, antes de re-ver o filme, algo sobre Sempre Xonxa( Chano Piñeiro, 1989), seguramente esta chamada á colaboración económica que encabeza a entrada tería sido protagonista. O filme realizaou-se nun momento en que o cinema galego, entendido como á producción de longametraxes para a sua exhibición en pantalla grande, non existía. Anos antes, en 1973, o lema da I Semana de Cine en Ourense, retrataba con humor cal era a situación: " O cine galego é a consciencia da sua nada. Xa é algo". Acho que Chano Piñeiro conseguiu, con a sua luita por sacar adiante a sua película, que esa consciencia chegara á sociedade, ás instituicións, á política... e iso xa foi algo.

    Tería posto mais interese en remarcar o facto de que Sempre Xonxa, estreada neste contexto comentado, foi a primeira longametraxe galega. Estou convencido diso. Sexan cais sexan os criterios que escollamos para definir o que é Cinema Galego, Sempre Xonxa cúmpleos todos: Realizador galego, técnicos galegos, intérpretes galegos, argumento inequívocamente galego, rodada na Galiza e en galego. Non creo que isto se poda discutir.

      Tudo isto sería razón suficiente para ver Sempre Xonxa, mas nunca sería unha razón tan forte como calquera  que sexa a que nos move a ver cinema a todos os espectadores do mundo. E é que Sempre Xonxa é un filme moi bo, desde unha perspectiva universal. É provábel que a quen mais emocione ese comezo con os nenos voando un papaventos polas nosas montañas, sexa aos que habitamos o Macizo Central, mas estou convencido de que a fermosura da escena non deixaria indiferente a un amante do cinema de Texas, por exemplo.

     Tres protagonistas aos que se nos une desde a sua infancia( como non querer a un neno), nunha primeira parte do filme que ogallá non acabara nunca. Pato-peto-pito!!!. Asistimos á sua historia a través dos anos e as estacións. Amor, invexas, vinganzas, sucesos e fracasos... E ao lado dos protagonistas, o cura, o mestre e caladiño dos cais se deberían vender posters na FNAC. A historia mola.

   
     Non é, porén, só historia. Sucédense escenas fermosísimas e complexas. Caio rendido ante a recreación da marcha de centos( ou miles) de emigrantes desde o Porto de Vigo. Impresionante homenaxe ás mais icónicas imaxes que trascenderon desas amargas despedidas e que obrigadamente teñen de conmover a calquera humano, sexa galego ou non.

       Cinema feito para o mundo con a cámara ben fincada nas nosas raíces.



     

RESPIRE, de Mélanie Laurent

§  Director: Mélanie Laurent.

§  Reparto: Joséhine Japy, Lou de Laâge, Isabelle Carré, Claire Keim, Radivoje Bukvic...

§  Título orixinal: “Respire”.

§  Ano: 2014.

§  País: Francia.

§  Idioma: Francés, subtitulada en Castelán.

§  Duración: 90 min.

§  Guión: Mélanie Laurent, Julien lambroschini ( novela de Anne-Sophie Brasme).

§  Música : Marc Chouarian.

§  Fotografía: Arnaud Potier.

§  Productora : Move Movie/ Gaumont/ Mely Productions.

§  Xénero: Drama. Adolescencia.

§  Premios: 2014. Nominación de Joséphine Japy Premios César.

Basada na novela de Anne-Sophie Brasme, e co mesmo nome, “Respire” sumérxenos na vida de Charlie (interpretada por Joséphine Japy), unha introvertida adolescente de 17 anos. Filla dunha nai sumisa e un pai maltratador, a vida de Charlie sofre un radical cambio cando comeza a simpatizar coa nova rapaza do instituto, Sarah (Lou de Laâge). O que comeza coma unha relación de amizade perfecta, pronto irase transformando dramáticamente, ata que a debilidade e a dependencia chegarán á obsesión. 

 

“Respire” é a segunda largometraxe da polifacética Mélanie Laurent (París, 21 de febreiro de 1983). A actriz, cantante e agora directora é coñecida a nivel internacional pola súa interpretación no 2009 como Soshana, na película de Tarantino “Inglorius Bastards”. Ademáis, no 2006 gañou o Premio César a mellor actriz.

Estamos ante unha historia íntima, pero de grandes alcances introspectivos e narrativos. “A pasión é nociva no momento en que se torna excesiva”, cita o profesor de filosofía ó comezo da cinta, vaticinando o desastre. “Respire” é o diario dunha elección sadomasoquista e asfixiante. Charlie  parece disfrutar desta situación opresiva e na contra de alonxarse, asume aínda máis o seu papel de víctima. Nese intre Sarah desvela a súa verdadeira natureza, desencadeando un despiadado bullying escolar.

Laurent consegue plasmar á perfección ese ambiente de agobiante afogo, tanto físico coma mental. Créase unha atmósfera absorbente, o filme aspira a vida enchéndose dela, para logo expulsala de forma constante, exhalando ráfagas máis enérxicas nalgúns momentos da metraxe, coincidindo coas angustiosas crises asmáticas de Charlie. Trátase dun filme cun ritmo pausado pero emocionante.

As dúas protagonistas transmiten unha gran transparencia e naturalidade, chegando incluso a ser innecesarios os subtítulos. Ademáis os primeiros planos cun abusivo acercamento da cámara captan a perfección a intimidade das adolescentes, que choca coa frivolidade do ambiente. Coma broche final, un  logrado travelling lateral da cámara, presagio da natureza destructiva do filme e o seu imprevisible final.

TEMPO DE CANÍBALES( Alemaña, 2014)

Öllers e Niederländer son asesores de empresa mui ben remunerados. Dende hai anos percorren o globo como carne de canón de primeira liña do capitalismo internacional, mantendo grande distancia coa realidade de "alá fora", que se manifesta como unha suxa silueta trás das xanelas dos seus hotéis de luxo con ar condicionado. Até agora, ambos executivos crian ter tudo baixo control. Mais, de pronto, deberán conviver cunha nova colega, que substituirá ao seu antigo compinche, Hellinger, xa que,  inesperadamente, éste convírtese en socio da compañía. Este feito, non é mais que o comezo dunha serie de catástrofes que marcan o ritmo da evolución de filme e persoaxes.

O filme foi rodado integramente en estudos, as paisaxes que se vem a través das xanelas están pintados sobre cartón... As accións que suceden fora das paredes dos hotéis e que son determinantes apresentansenos polos ruidos e as reaccións dos persoaxes, nunca se mostran directamente, axudando a xerar unha atmósfera claustrofóbica.

Mais Tempo de Caníbales é unha comédia, un filme grotesco, unha caricatura... Tudo se ten dito xá sobre os efeitos do capitalismo salvaxe. Parece que existe un consenso social sobre a necesidade de regulalo, porén, o poder político mantense escravo do económico. Vivimos unha situación de crise global xerada polos desfases dos que dirixen o sistema, porén todas as medidas aplicadas, até o momento, pasan por reforzar a posición dos que cometeron tales desfases. Miles de millóns de persoas sufrindo, e aceptando, as consecuencias desastrosas daqueles que so pensan na sua riqueza desmedida. A realidade é absurda e para reflexala, hai que recurrir ao absurdo. Este filme, que parece unha broma, déixanos a sensación de que o  que verdadeiramente acontece nas alturas das grandes empresas, nos despachos dos mais caros edificios do mundo, en iates e hoteis de luxo, non debe estar mui alonxado do que se nos mostra.

Le Havre

Ano: 2011

Duración: 93 min.

Director: Aki Kaurismäki

Xénero: Comedia. Drama 

Guión: Aki Kaurismäki

Fotografía: Timo Salminen

Reparto: André Wilms, Kati Outinen, Jean-Pierre Darroussin, Blondin Miguel, Elina Salo, Jean-Pierre Léaud, Evelyne Didil

      

Marcel Marx (André Wilms), é un escritor retirado a unha vida sosegada e tranquila na cidade francesa de Le Havre. Tras esquecer as ambicións e as expectativas de éxito como escritor, Marcel traballa como limpiabotas disfrutando dunha rutina sen sobresaltos coa sua muller Arletty(Kati Outinen). Cando Marcel se topa cun neno inmigrante procedente da Africa negra perseguido pola policía, terá que enfrentarse a implacable maquinaria do Estado para proteger o seu novo amigo.  Deberá indagar un plan para arranxar a saida do rapaz á  cidade de Londres  donde o agarda a sua familia. 

     

  A pesar se conter todos os ingredientes dun durisimo drama , Kaurismäki sabe contarnos a historia cun optimismo e un sentido do humor único. Peculiares personaxes sobre coloridos fondos crean relaxantes atmósferas e escenarios que semellan cuadros pictóricos. O filme critica ás políticas de inmigración dos Estados constitucionais e enfatiza os valores humanos e solidarios da vida no barrio.

2011: Premios Cesar: 3 nominaciones: mellor película, director e deseño de producción.

2011: Festival de Cannes: Premio FIPRESCI. 

2011: Premios do Cine Europeo: 4 nominaciones.

2011: Critics Choice Awards: Nominada a Mellor película extranjera.

2011: Satellite Awards: Nominada a Mellor película de fala non inglesa.

2011: Premios David di Donatello: Nominada a mellor película da Unión Europea.

2011: Festival de Chicago: Hugo de Oro - Mellor película.

ESTATUTOS

Somos xoves, somos fortes.

Título orixinal: Wir sind jung. Wir sind stark.

País: Alemaña.

Ano: 2014.

Xénero: Drama.

Dirección: Burhan Qurbani.

Duración: 123’

Data da estrea: 22/01/2015

Reparto: Devid Striesow, Jonas Nay, Trang Le Hong, Joel Basman, Saskia Rosendahl.

Guión: Martin Behnke, Burhan Qurbani.

Música: Matthias Sayer, Tim Ströble.

Fotografía: Yoshi Heimrath (B&M).

Vestuario: Juliane Maier.

Productor: Leif Alexis, Jochen Laube

Agosto de 1992. Trala caída do Muro de Berlín e a reunificación alemana, grupos de xóvenes de ideoloxía neonazi pasan os días entre rioltas nas rúas do distrito de Lichtenhagen, Rostock. A xenofobia, a recesión, e o desemprego levaos a atacar un refuxio de inmigrantes chamado “Casa dos Xirasois”. Os disturbios agrávanse e a policía retírase, desatándose unha noite de violencia ante unha vergoñosa multitude que observa e aplaude.

O director, Burhan Qurbani, emigrante de orixe afgana, investigou durante tres anos os feitos, co fin de rodar este episodio histórico. “Os acontecementos de Rostock estánse perdendo na memoria colectiva da sociedade (…) decidimos loitar contra o olvido”, afirma.

Qurbani, axudado por  Martin Behne no guión , intenta reflexar o acontecido dende distintos puntos de vista. A filme enfócase dende a mirada de tres protagonistas:

 -Stefan (Jonas Nay), de 17 anos, pertence ó grupo de xóvenes protagonistas dos asaltos, e que baixo a admiración a Hitler recoñecen ós extranxeiros como causantes de tódolos males da sociedade.

-Lien (Trang Le Hong), unha vietnamita que, coma moitos inmigrantes, loita por unha vida millor nunha nova Alemaña e que se atopa cunha sociedade hostil e inxusta

- Martin (Devid Striesow), pai de Stefan. Fai referencia ós políticos desta nova democracia, aos que niguén remata de crer. Concretados no seu propio interese e poder, son incapaces de gobernar un país consumido pola pobreza, as vellas ideas nazis e a desesperación.

“Somos xóvenes, somos fortes” fálanos do pasado e do futuro. O pasado que recordan os adultos, e o futuro incerto que lles espera os xóvenes. “O pasado morre e o futuro aínda non naceu. Nese momento aparecen os monstruos”

Cabe destacar a sublime fotografía en branco e negro, reflexo do pesimismo que se vive neses día nas rúas. Nembargantes, Qurbani prepara sorpresas visuais e técnicas, que farán ó espectador contaxiarse do sentimento vertixinoso das persoaxes. A atmósfera é tensa, a xornada transcorre coa conciencia de que unha desgraza vai ocorrer, e coa oscuridade e o caos estala tamén a cor.

O 24 de Agosto arde o refuxio.  Burhan Qurbani narra os sucesos con extraordinaria conciencia humana e documental, un conflicto de preocupante actualidade e que ilustra o brutal impacto dos cambios de réxime na xuventude. “O que se describe é un acontecemento que tivo lugar nun lugar e nun momento precisos pero que podería acontecer en calquer lugar e na actualidade”. Soamente coñecendo e comprendendo de onde ven ese “monstruo”, coma di Qurbani, póderase loitar contra él e reaccionar para que non volva ocorrer.

HOPE de Boris Lojkine

título orixinal:	Hope
país:	Francia
ano:	2014
xénero:	drama
dirección:	Boris Lojkine
duración:	91'
data da estrea:	FR 28/01/2015
reparto:	Justin Wang, Endurance Newton, Dieudonné Bertrand Balo’o, Martial Eric Italien
fotografía:	Elin Kirschfink
montaxe:	Gilles Volta
productor:	Bruno Nahon
producción:	Zadig Productions
distribuidores:	Pyramide Distribution

Cinema social, documentario, ficción romántica, viaxe epopeico... algo de tudo isto ten Hope. É difícil por a raia, entre a realidade e a ficción, no lugar exacto que ocuparía este filme. Incluso Hope, o título, ten un duplo sentido. Hope é o nome da protagonista, mais tamén é, a esperanza, a forza que move a tantísimos migrantes a deixar os seus lugares de orixen para iniciar unha viaxe clandestina cheia de perigos.

Hope narra unha desas viaxes. Léonard axuda a Hope e continuan a sua viaxe xuntos. El é camerunés e ela nixeriana, diferencia importante para o desenrolo da sua historia. O que comeza sendo unha relación de interese, vai evoluindo hacia o romance. Porén, esta historia de amor transcorre nun mundo nada romántico, Léonard e Hope falan mais de diñeiro que de sentimentos ao longo de todo o filme.

            O filme achégase ao documentario na construcción do escenario en que se moven as persoaxes e na descripción das relacións entre éstes. O ghetto é a estación no camiño, dirixido por burócratas corruptos e perigosas mafias que manexan ás persoas segundo as suas propias leises. Poucas veces foi visitado este mundo no cinema. En Hope, o realismo con que se debuxan estes centros de acollida e extorsión convírtese nun dos seus grandes atractivos, e fai del un filme orixinal.

          Esa recreación da realidade con ánimo documental, está na orixe do filme, e lógrase pola colaboración dos seus actores, non só como intérpretes, senon como asesores. O elenco é non profisional, na sua imensa maioria. Entre eles, interpretándose case a si mesmos, hai antigos "chairmans"(os xefes dos ghettos), falsificadores, policias... e son eles os que abren ese submundo, no que se moven ou moveron, ao director do filme, que o recolle e retrata con a exactitude que lle permite a súa experiencia como documentalista.

          Os dous protagonistas foron reclutados para o casting en ghettos ou suburbios. Justin Wang      (Léonard) foi descuberto no ghetto camerunés de Rabat e Endurance Newton( Hope) nun suburbio de Casablanca, despois de muitos meses de procura, dado que as mulleres nixerianas en Marrocos, raramente son libres, teñen amo. Unha nova realidade, as mulleres levan a pior parte, nengunha novidade. A sua complicidade, as suas miradas, a implicación nos seus roles veñen marcadas, seguro, pola sua experiencia vital anterior. Ningún actor podería comprender mellor cada situación interpretada.

           Hope non é unha película doada de ver, é dolorosa e repugna por momentos. Mais é preciso ver filmes como éste para compreender o que pasan aqueles aos que, en Europa, recibimos con valados e “concertinas”.